دارایی جاری و غیر جاری چیست؟

دارایی جاری چیست؟

دارایی جاری به دسته‌ای از دارایی‌های شرکت اطلاق می‌شود که قابلیت تبدیل به پول نقد را در کوتاه‌ترین زمان ممکن، معمولاً طی یک سال مالی، دارا هستند. این دارایی‌ها بخش اساسی از مدیریت مالی و نقدینگی شرکت را تشکیل می‌دهند، زیرا شرکت‌ها نیاز دارند تا در مواجهه با تعهدات مالی کوتاه‌مدت، از منابع نقدی کافی برخوردار باشند.

در تبادلات مالی و پولی یک شرکت، وجود نقدینگی برای انجام تعهدات، پرداخت هزینه‌ها و پاسخگویی به نیازهای روزمره ضروری است. دارایی‌های جاری شامل مواردی نظیر موجودی‌های نقد، حساب‌های دریافتنی، اوراق بهادار قابل فروش، و موجودی کالا می‌شود. این دارایی‌ها به‌راحتی و در مدت زمان کوتاهی، معمولاً کمتر از یک سال، به پول نقد تبدیل می‌شوند.

نگهداری دارایی‌ها در قالب‌های مختلف، بخشی از استراتژی‌های مدیریت سرمایه و دارایی شرکت است. اگرچه نگهداری تمامی دارایی‌ها به شکل نقد ممکن است ایمنی مالی بالایی ایجاد کند، اما این رویکرد می‌تواند به کاهش فرصت‌های سرمایه‌گذاری و سودآوری منجر شود. بنابراین، شرکت‌ها سعی می‌کنند تا توازنی میان نگهداری نقدینگی کافی و سرمایه‌گذاری در دارایی‌های جاری حفظ کنند تا همزمان با برخورداری از نقدینگی لازم، از فرصت‌های سودآور نیز بهره‌مند شوند.

دارایی‌های جاری نقش حیاتی در تأمین نیازهای نقدی فوری شرکت و تضمین ثبات مالی آن ایفا می‌کنند. به‌همین‌دلیل، تحلیل و مدیریت مؤثر این دارایی‌ها یکی از ارکان اساسی در تصمیم‌گیری‌های مالی و برنامه‌ریزی استراتژیک شرکت‌ها محسوب می‌شود.

انواع‌ دارایی‌‌ جاری

برای شناخت دقیق‌تر از انواع دارایی‌های جاری و غیرجاری، ابتدا باید با دارایی‌های جاری و ویژگی‌های آنها آشنا شویم. دارایی‌های جاری شامل اقلامی هستند که به سرعت و معمولاً در طی یک سال مالی به وجه نقد تبدیل می‌شوند. اگر دارایی‌های شرکت شما در یکی از دسته‌های زیر قرار بگیرد، می‌توان آن را به عنوان دارایی جاری در نظر گرفت:

1. پول نقد و معادل‌های نقدی: وجه نقد و معادل‌های نقدی، مانند موجودی حساب‌های بانکی و سپرده‌های بدون سررسید، نمونه‌های بارز دارایی‌های جاری هستند. هدف اصلی از دسته‌بندی دارایی‌ها، سنجش قابلیت تبدیل آنها به پول نقد است؛ بنابراین، هر آنچه که به‌طور مستقیم به‌عنوان پول نقد در دسترس شرکت باشد، در این دسته قرار می‌گیرد.
2. سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت: اگر شرکت در واحدهای تجاری یا ابزارهای مالی با بازدهی سریع سرمایه‌گذاری کرده باشد که قابلیت نقدشوندگی در کمتر از یک سال را داشته باشند، این سرمایه‌گذاری‌ها به عنوان دارایی جاری طبقه‌بندی می‌شوند. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها شامل اوراق قرضه کوتاه‌مدت، اوراق مشارکت با سررسید کوتاه، و سهام‌های قابل فروش است.
3. حساب‌های دریافتنی و اسناد تجاری: حساب‌های دریافتنی و اسناد تجاری که انتظار می‌رود ظرف یک سال آینده وصول شوند، به عنوان دارایی جاری در نظر گرفته می‌شوند. این موارد شامل مطالبات ناشی از فروش کالاها و خدمات است که مشتریان موظف به پرداخت آنها در مدت زمان مشخصی هستند.
4. پیش‌پرداخت‌ها و پیش‌فروش‌ها: مبالغی که به‌عنوان پیش‌پرداخت از مشتریان دریافت شده و انتظار می‌رود طی یک سال آینده منجر به فروش نهایی شود، نیز در دسته دارایی‌های جاری قرار می‌گیرند. این نوع دارایی‌ها معمولاً شامل مبالغی است که مشتریان برای خریدهای آتی پرداخت کرده‌اند و به‌عنوان یک تعهد برای شرکت محسوب می‌شود که در آینده نزدیک باید آن را به کالا یا خدمات تبدیل کند.

در نهایت، دارایی‌های جاری به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی در ترازنامه شرکت‌ها، نقش اساسی در تأمین نقدینگی و پایداری مالی شرکت ایفا می‌کنند. مدیریت کارآمد این دارایی‌ها به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا به‌موقع به تعهدات مالی خود عمل کنند و از فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهینه بهره‌برداری نمایند.

دارایی غیر جاری چیست؟

دارایی‌های غیر جاری به آن دسته از دارایی‌های شرکت اطلاق می‌شود که به‌عنوان سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در ترازنامه شرکت ثبت می‌شوند. این دارایی‌ها به گونه‌ای طراحی و خریداری شده‌اند که در طولانی‌مدت در فرآیندها و عملیات‌های شرکت مورد استفاده قرار گیرند و به تأمین نیازهای بلندمدت شرکت کمک کنند. انتظار می‌رود که این دارایی‌ها ظرف مدت بیش از یک سال و در بسیاری موارد در طول چندین سال به پول نقد یا معادل‌های نقدی تبدیل شوند.

دارایی‌های غیر جاری نقش کلیدی در ساختار مالی شرکت ایفا می‌کنند و شامل اقلامی می‌شوند که به‌طور مداوم در عملیات تولیدی و ارائه خدمات شرکت به کار گرفته می‌شوند. این دارایی‌ها اغلب برای فروش در کوتاه‌مدت در نظر گرفته نمی‌شوند، بلکه به‌عنوان منابعی برای ایجاد ارزش افزوده و درآمد پایدار برای شرکت در طولانی‌مدت محسوب می‌شوند.

از جمله دارایی‌های غیر جاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. دارایی‌های ثابت مشهود: شامل املاک، ماشین‌آلات، تجهیزات، و سایر دارایی‌های فیزیکی که برای تولید کالاها و خدمات شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرند و عمر مفید آنها بیش از یک سال است. این دارایی‌ها به مرور زمان مستهلک می‌شوند و ارزش دفتری آنها کاهش می‌یابد.
2. دارایی‌های نامشهود: دارایی‌هایی مانند حق امتیازها، علائم تجاری، حق اختراع‌ها و سایر حقوق معنوی که ارزش اقتصادی دارند اما ماهیت فیزیکی ندارند. این دارایی‌ها نیز معمولاً در بلندمدت و در طی چندین سال به بهره‌برداری می‌رسند.
3. سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: شامل سرمایه‌گذاری در شرکت‌های تابعه، اوراق قرضه بلندمدت، و سایر سرمایه‌گذاری‌هایی که شرکت انتظار دارد در مدت بیش از یک سال از آنها بازدهی کسب کند.
4. سرقفلی (Goodwill): اگر شرکتی اقدام به خرید یک شرکت دیگر با قیمتی بالاتر از ارزش دفتری آن کند، تفاوت این دو مبلغ به‌عنوان سرقفلی ثبت می‌شود. سرقفلی به عنوان دارایی غیر جاری در ترازنامه نشان داده می‌شود و به معنای ارزش شهرت و جایگاه برند خریداری شده است.

مدیریت مؤثر دارایی‌های غیر جاری برای موفقیت بلندمدت شرکت‌ها حیاتی است، زیرا این دارایی‌ها پایه و اساس تولید و ارائه خدمات را تشکیل می‌دهند و در ایجاد ارزش افزوده برای شرکت در طول زمان نقش مهمی ایفا می‌کنند.

انواع‌ دارایی‌‌ غیر جاری

دارایی‌های غیر جاری شامل انواعی از دارایی‌ها هستند که به دلیل ماهیت بلندمدتشان در ترازنامه شرکت به عنوان سرمایه‌گذاری‌های طولانی‌مدت ثبت می‌شوند. این دارایی‌ها معمولاً بیش از یک سال در اختیار شرکت باقی می‌مانند و در تأمین نیازهای عملیاتی و استراتژیک شرکت نقش حیاتی دارند. در صورتی که دارایی‌های شرکت شما در یکی از دسته‌های زیر قرار بگیرد، می‌توان آن را به‌عنوان دارایی غیر جاری طبقه‌بندی کرد:

1. سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت: تمامی سرمایه‌گذاری‌هایی که شرکت برای مدت بیش از یک سال انجام می‌دهد، به عنوان دارایی غیر جاری در نظر گرفته می‌شوند. این سرمایه‌گذاری‌ها ممکن است شامل خرید سهام شرکت‌های دیگر، اوراق قرضه بلندمدت، یا سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی باشد که بازدهی آنها در طولانی‌مدت تحقق می‌یابد.
2. پیش‌پرداخت‌ها و پیش‌فروش‌های بلندمدت: مشابه دارایی‌های جاری، برخی پیش‌پرداخت‌ها و پیش‌فروش‌ها نیز در دسته دارایی‌های غیر جاری قرار می‌گیرند. تفاوت اصلی در اینجاست که وصول مبالغ مرتبط با این پیش‌پرداخت‌ها و پیش‌فروش‌ها بیش از یک سال زمان می‌برد. این دارایی‌ها معمولاً شامل قراردادها و معاملات بلندمدتی هستند که پرداخت کامل آنها به تأخیر افتاده و در دوره‌های مالی آتی محقق می‌شوند.
3. دارایی‌های ثابت مشهود: دارایی‌های فیزیکی که شرکت برای تولید، عرضه خدمات، یا استفاده‌های دیگر نگهداری می‌کند و عمر مفید آنها بیش از یک سال است، در دسته دارایی‌های غیر جاری قرار می‌گیرند. نمونه‌هایی از این دارایی‌ها شامل ماشین‌آلات، تجهیزات، ساختمان‌ها، و زمین‌ها هستند. این دارایی‌ها معمولاً به‌صورت بلندمدت نگهداری می‌شوند و به‌مرور زمان مستهلک می‌شوند.
4. دارایی‌های نامشهود: این دسته شامل دارایی‌هایی است که ماهیت فیزیکی ندارند اما ارزش اقتصادی قابل‌توجهی برای شرکت ایجاد می‌کنند. مواردی مانند سرقفلی (Goodwill)، علائم تجاری، حق امتیازها، حق اختراع‌ها، و سایر حقوق معنوی در این دسته قرار می‌گیرند. این دارایی‌ها نیز به‌عنوان دارایی‌های غیر جاری در نظر گرفته می‌شوند، زیرا ارزش آنها معمولاً در طولانی‌مدت و از طریق بهره‌برداری از حقوق مرتبط یا در صورت فروش مشخص می‌شود.

این دارایی‌ها، به دلیل نقش بلندمدتی که در ساختار مالی و عملیاتی شرکت ایفا می‌کنند، نیازمند مدیریت دقیق و استراتژیک هستند. نگهداری و بهره‌برداری صحیح از دارایی‌های غیر جاری می‌تواند به ایجاد ارزش پایدار و افزایش ثبات مالی شرکت منجر شود.

طبقه بندی بدهی در دارایی‌های جاری و غیر جاری

در فرآیند طبقه‌بندی دارایی‌ها به جاری و غیر جاری، با انواع مختلف این دارایی‌ها و تفاوت‌های بین آنها آشنا شدید. یکی از نکات مهم در این زمینه، شناخت صحیح بدهی‌ها و نحوه طبقه‌بندی آنها در چارچوب دارایی‌های شرکت است. برخلاف تصور رایج، بدهی‌ها نیز می‌توانند به‌عنوان بخشی از دارایی‌های یک شرکت محسوب شوند، به شرط آنکه به‌عنوان مطالباتی از دیگران در نظر گرفته شوند.

بدهی‌هایی که شرکت‌های دیگر یا اشخاص به شرکت شما دارند، در واقع نوعی دارایی تلقی می‌شوند. این بدهی‌ها می‌توانند بر اساس مدت زمان وصول آنها به دو دسته جاری و غیر جاری تقسیم شوند:

1. بدهی‌های جاری: اگر زمان وصول بدهی‌های دیگران به شرکت شما کمتر از یک سال باشد، این بدهی‌ها در دسته دارایی‌های جاری طبقه‌بندی می‌شوند. این بدهی‌ها شامل حساب‌های دریافتنی، اسناد تجاری کوتاه‌مدت و سایر مطالباتی هستند که انتظار می‌رود در کوتاه‌مدت به وجه نقد تبدیل شوند.
2. بدهی‌های غیر جاری: در مقابل، اگر زمان وصول بدهی‌های دیگران به شرکت بیش از یک سال باشد، این بدهی‌ها به‌عنوان دارایی‌های غیر جاری در نظر گرفته می‌شوند. این دسته از بدهی‌ها شامل مطالبات بلندمدت، وام‌های پرداختی بلندمدت، و سایر مطالبات است که انتظار می‌رود در مدت زمانی طولانی‌تر از یک سال به شرکت بازگردد.

به این ترتیب، بدهی‌ها نیز مانند سایر دارایی‌ها، بسته به مدت زمان تحقق آنها، می‌توانند به‌عنوان دارایی جاری یا غیر جاری در ترازنامه شرکت طبقه‌بندی شوند. این طبقه‌بندی به شرکت کمک می‌کند تا دیدگاه بهتری نسبت به نقدینگی و قابلیت دسترسی به منابع مالی خود در کوتاه‌مدت و بلندمدت داشته باشد. مدیریت صحیح بدهی‌های جاری و غیر جاری برای حفظ سلامت مالی و بهینه‌سازی جریان‌های نقدی شرکت اهمیت بسزایی دارد.

اگر به دنبال تیمی حرفه‌ای برای مدیریت جامع امور مالی خود هستید، موسسه اندیشه حساب رسا بهترین گزینه برای شماست. ما با ارائه خدمات کامل برون‌سپاری حسابداری و مالیاتی، شامل مدیریت دقیق حساب‌ها، تهیه گزارش‌های مالی منظم، و تنظیم و ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی به‌موقع، به شما کمک می‌کنیم تا کنترل کاملی بر وضعیت مالی خود داشته باشید. تیم ما با تجربه و تخصص بالا در ارائه مشاوره‌های مالی و مالیاتی، بهینه‌سازی هزینه‌ها و بودجه، و مدیریت حساب‌های دریافتنی و پرداختنی، اطمینان می‌دهد که تمامی نیازهای مالی شما به‌درستی و به‌طور کامل برآورده شود.

علاوه بر این، خدمات ما شامل پیگیری و حل مغایرت‌های بانکی و حسابداری پروژه‌ها و پیمانکاری با دقت بالا می‌باشد. با اعتماد به موسسه اندیشه حساب رسا، می‌توانید با خیال آسوده، تمامی امور مالی و حسابداری خود را به ما بسپارید و از عملکرد مالی شفاف و بهینه بهره‌مند شوید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و بهره‌مندی از خدمات تخصصی ما، با ما تماس بگیرید.